Πολύ συχνά τα παιδιά μας διαμαρτύρονται και επιμένουν ότι δεν είπαν ψέματα. Μας λένε απίθανες ιστορίες και δείχνουν να τις πιστεύουν. Το γεγονός αυτό μας ανησυχεί. Αναρωτιόμαστε για το παιδί μας μήπως τελικά όντως πιστεύει τα όσα λέει, μήπως είναι μυθομανής, μήπως αργότερα αντιμετωπίσει πρόβλημα στη ζωή του με τόσα ψέματα που λέει? Στην αντίπερα όχθη για φαντασθείτε ένα παιδί που λέει πάντα την αλήθεια. Θα μας έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση εάν έλεγε σε συγγενείς ότι μας έχουν κουράσει ή στους γείτονες ότι μας ενοχλούν με τις φωνές τους. Είναι αλήθεια, αλλά είναι μια αλήθεια που πρέπει να αποκρύπτεται. Πραγματικά είναι δύσκολο για ένα παιδί να ξεχωρίσει πότε πρέπει να λέει να αλήθεια και πότε ψέματα. Σε πολλές περιπτώσεις είναι πραγματικά καταστροφικό να λέμε την αλήθεια και σε άλλες υπάρχει η αναγκαιότητα να πούμε ψέματα. Οι διαφορές είναι πολύ λεπτές.
Τα παιδιά μέχρι τα τέσσερα τους χρόνια είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσουν το πραγματικό από το φανταστικό. Σε αυτή την ηλικία αρχίζουν να καταλαβαίνουν την διαφορά. Ωστόσο, μπορεί να περάσουν χρόνια μέχρι να είναι σε θέση να ξεχωρίζει με σιγουριά το πραγματικό από το φανταστικό. Χρειάζεται όμως εξάσκηση και χρόνο για να ξεχωρίσουν την λεπτή διαφορά ανάμεσα στο ψέμα και στην αλήθεια. Γι? αυτό εκείνη την περίοδο το παιδί ασχολείται σταθερά με ερωτήματα που το βοηθούν να ξεχωρίσει τους δύο κόσμους. Το ψέμα για αυτά είναι μια στρατηγική για να προστατευτούν. Αυτή η στρατηγική σε μεγάλο βαθμό εγκαταλείπεται, καθώς το παιδί αποκτά περισσότερη αυτοπεποίθηση και δύναμη. Μέχρι αυτό το σημείο το ψέμα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης του παιδιού. Έτσι στο 7ο έτος της ηλικίας τους τα παιδιά έχουν αναπτύξει μία αίσθηση για την διαφορά μεταξύ ψέματος και αλήθειας και παύουν να λένε ψέματα πολλά. Βέβαια υπάρχουν και τα παιδιά εκείνα που παρόλο που έχουν περάσει κατά πολύ τα 7 τους χρόνια πολύ συνειδητά λένε ψέματα προκείμενου να αποφύγουν την τιμωρία. Άλλες φορές πάλι πλάθουν ιστορίες για να γίνουν το επίκεντρο της προσοχής. Τα παιδιά αυτά δοκιμάζουν το περιβάλλον τους. Σε περίπτωση που το περιβάλλον τους δεν αποδοκιμάσει έντονα αυτή την συμπεριφορά θα έχουν βρει ένα τρόπο για να χειρίζονται τις δύσκολες καταστάσεις. Μερικά άτομα συνεχίζουν να λένε ψέματα και όντας ενήλικοι και τελικά καταλήγουν να μην μπορούν να κάνουν διάκριση ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα.
Αυτό είναι ένα κριτήριο που πρέπει να μας οδηγήσει να διερευνήσουμε κατά πόσο είναι παθολογικά τα παιδικά ψέματα. Όταν μετά από μεγάλη χρονική περίοδο, το παιδί δείχνει εντελώς ανίκανο να διακρίνει το φανταστικό από το πραγματικό, είναι η στιγμή να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει. Η συμπεριφορά του αυτή αποτελεί ένα «σήμα κινδύνου» ότι κάτι δεν πάει καλά. Σε περίπτωση που δεν δώσουμε προσοχή και έμφαση το πρόβλημα πιθανότατα να οξυνθεί και να ακολουθήσει το παιδί σε όλη του ζωή.
Στεργιοπούλου Ελευθερία.
Ψυχολόγος για παιδιά, εφήβους, οικογένεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου